«Մուսլին երիտասարդ աղջիկ» դարձվածաբանությունը ռուսների բառապաշարում ավելի ու ավելի քիչ է հանդիպում: Բայց նույնիսկ 200 տարի առաջ այս բռնող արտահայտությունն անհավանականորեն տարածված էր և բնութագրում էր որոշակի կատեգորիայի երիտասարդների: Սա անվանում էին երիտասարդ ազնվական կանայք, ովքեր հետաքրքրված էին բացառապես սոցիալական իրադարձություններով և նորաձեւությամբ:
Թևավոր արտահայտության ծագումը
«Մուսլինի երիտասարդ տիկին» արտահայտությունը ռուսաց լեզվով հայտնվեց XIX դարի երկրորդ կեսին: Այն առաջացել է թանկարժեք և շատ թեթև գործվածքների անունից `մուսլին: Գազային գործվածքներում թելերը սերտորեն չեն կպչում միմյանց, նրանց միջեւ կան բացեր, ինչը նրանց կտա հատուկ օդափոխություն և թափանցիկություն: Շղարշը պատկանում է նյութերի նույն խմբին, բայց, ի տարբերություն մուսլինի, այն ավելի պարզ և էժան է: Kiseya- ն շատ տարածված է Արևելքում, որտեղ տիրում է տաք կլիմա, այն ստվերում է սենյակը և ներս է թողնում: Այս կտորից պատրաստված վարագույրներն ու վարագույրները խորհրդավորություն և էկզոտիկա են հաղորդում սենյակին: Նույնիսկ այսօր մուսլինն օգտագործվում է պատուհանները զարդարելու համար, հատկապես հայտնի են Հնդկաստանի, Չինաստանի, Թուրքիայի և Իտալիայի գործվածքները:
Հին օրերին մուսլինը լայնորեն օգտագործվում էր կանանց հագուստ ստեղծելու համար: Այս գործվածքից պատրաստված կանանց զուգարանները նախընտրում էին ռուս երիտասարդ ազնվականուհիները, որոնց անվանում էին «երիտասարդ տիկնայք»: Աղջիկները փորձեցին հետեւել նորաձեւության բոլոր վերջին միտումներին և նրբագեղ տեսք ունենալ: Kiseya- ն հատկապես հարմար էր երիտասարդ աղջիկների համար, տարեց կանայք նախընտրում էին ավելի խիտ գործվածքներ: Բավական է հիշել ատլասե աղեղով զարդարված ու գնդակի համար նախատեսված սպիտակ զգեստը, որի մասին գրում է երիտասարդ Միխայիլ Լերմոնտովի սրտի տիկինը Եկատերինա Սուշկովան: «Քամուց հեռացած» վեպի գլխավոր հերոսի «խնձոր-կանաչ զգեստը» կարվել է թարլատանից ՝ մուսլինի բազմազանություն: Մասնավորապես հայտնի էին նորաձեւ գունատ երանգների նուրբ գործվածքները, որոնց համար դժվար էր գտնել նույնիսկ անուններ, - հեգնանքով նկատեց Նիկոլայ Վասիլևիչ Գոգոլը «Մեռած հոգիներ» պոեմում:
Օգտագործեք գրականության մեջ
«Մուսլին աղջիկ» արտահայտությունն առաջին անգամ հիշատակվում է Նիկոլայ Պոմյալովսկու գրական աշխատություններում: «Բուրժուական երջանկություն» պատմվածքի հերոսուհի Լիզավետա Արկադևնան իր վրդովմունքն է հղում նահանգներում մեծացած երիտասարդ ազնվականուհի Լենոչկային: Հողատերերը խոսում են այն մասին, թե որքան է ափսոսում նման աղջիկներին նայելը, ինչպես է զարմանում նրանց «զարմանալի թերզարգացումից և դատարկությունից»: «Մուսլին աղջիկ» արտահայտությունը դարձել է ոչ այնքան գեղեցիկ, խելացի մարդկանց, թեթև, բայց ոչ ընդունակ ուժեղ զգացմունքների: Նրանց ազնվական ծագումն ու խոցելի բնույթը նրանց թույլ չէին տալիս կատարել տնային գործեր: Նրանք չէին աշխատում, չէին սովորում, երազում էին նվերների մասին և սպասում էին հաջող ամուսնության: «Մուսուլինական էակների» մասին Պոմյալովսկին գրել է, որ նրանք «միշտ երազում են, միշտ խաղում են …»:
Արտահայտությունն արագ մտավ գրականություն: Այն հանրաճանաչեց քննադատ Դմիտրի Պիսարևը, որի գրիչը «Մուսլինի աղջկա վեպն էր» (1865) ՝ Պոմյալովսկու ստեղծագործության ակնարկ: Հրապարակախոսն այն տպագրեց «Ռուսական խոսք» հրատարակությունում: Եվ Նիկոլայ Շելգունովի «Կանանց պարապություն» էսսեի լույս տեսնելուց հետո շատ գրողների, բանաստեղծների և հրապարակախոսների ստեղծագործություններում հայտնվեց «մուսլին երիտասարդ աղջիկ» ֆրեզոլոգիական արտահայտությունը: «Եգիպտական խավար» (1888) վեպի հեղինակ Վսեվոլոդ Կրեստովսկին «մուսլինի աղբ» հասկացությունը դրեց իր իսկ հերոսների շուրթերին: Ավելի ուշ նրա ստեղծագործություններում հայտնվեց «մուսլին» տերմինը, որպեսզի հերոսուհին արժանանա արժանապատիվ մարդկանց հարգանքին, նրանց խորհուրդ տվեցին ազատվել նրանից: Ֆրեզեոլոգիզմը առկա է Նիկոլայ Լեսկովի «Կղզյակները» (1866) և Սոֆիա Կովալևսկայայի «Նիհիլիստ» (1884) գրքերում: «Կատվիկ երիտասարդ տիկնայք» հիշատակվում են Պյոտր Բոբորկինի կողմից Decay- ում (1884) և Ալեքսանդր Կուպրինի կողմից Moloch- ում (1896):
Ֆրեզոլոգիական միավորների մեկնաբանումը
Վլադիմիր Դալի (1881) բացատրական բառարանում բացակայում է ֆրազերաբանական միավորը, բայց դրանում կարող եք գտնել «մուսլին» բառը: Հայտնի բառարանագիրն իրեն բնութագրում է որպես «ճոխ»:«Մուսլին երիտասարդ աղջիկ» արտահայտությունը մոռացության չի մատնվել նույնիսկ խորհրդային պատմության ընթացքում: Ուշակովի (1935) խմբագրած բառարանում դրա իմաստն այսպես է հնչում ՝ «տհաճ, սահմանափակ աղջիկ», դաստիարակված ըստ պատրիարքական կանոնների: Սերգեյ Օժեգովը (1949) լրացնում է այդպիսի երիտասարդի սահմանումը «ֆիլիստինի հեռանկարով»:
Շատերը, լսելով այս ֆրեզոլոգիական միավորը, սխալմամբ հասկացել են այն որպես «ժելե լեդի»: Այս հետաքրքրաշարժ դեպքերից մեկը նկարագրված է Էդուարդ Ուսպենսկու «Քեռի Ֆյոդորը, շունն ու կատուն» երեխաների համար սիրված գրքում:
Ինչ անել «Թուրգենևի աղջկա» հետ
Այս երկու արտահայտություններում շատերը ընդհանուր գծեր են տեսնում: Նրանց միավորող հիմնական բանը բնության զտումն է: Տուրգենևի հերոսուհիները երիտասարդ տիկնայք են, որոնք մեծացել են հեռավոր կալվածքներում, որոնց վրա քաղաքի վնասակար ազդեցությունը չի հայտնվել: Նրանք մաքուր են, խոնարհ և կիրթ: Նման աղջիկները սիրահարվում են, իսկ հետո հավատարմորեն ու հավատարմորեն հետևում են իրենց իդեալին ամբողջ կյանքի ընթացքում: Նրանք ունեն բարոյական մեծ ուժ և հաղթահարում են խոչընդոտները: Դա հենց այն է, ինչից զուրկ են «մուսուլին տիկնայք» -ը, ովքեր արհեստական են ձգտում նորաձեւության և կորցրել են իրենց ինքնատիպությունը:
Սովետական ժամանակներում
«Մուսլինի երիտասարդ տիկին» ֆրեզոլոգիական արտահայտությունը արտացոլում էր սոցիալական որոշակի միջավայր նոր խորհրդային շրջանում: «Կանանց դպրոցում» Բութկևիչի հոդվածում քննարկվում էին կանանց կրթական հաստատության հիմնական նպատակները. Կրթել համարձակ, աշխատասեր հայրենասեր և ոչ թե «խորհրդային աղջիկներին երիտասարդ տիկնայք մղել»:
60-ականներին կայուն կարծիք կար, որ «մուսուլին երիտասարդ տիկին» տերմինը արտահայտում է առաջադեմ սովետական երիտասարդության արհամարհանքը «մակերեսային և չզարգացած կանանց» նկատմամբ: Ֆրեզոլոգիական արտահայտությունը կծու կերպով և հեգնանքով բնութագրում էր իգական մշակույթը սնուցող իգական տիպը: Բայց հետզհետե դարձվածքաբանական միավորի վառ գույները սկսեցին մարել և կորցնել իրենց արտահայտչականությունը:
Modernամանակակից «մուսլինի տիկնայք»
Այսօր անհնար է հանդիպել մի աղջկա, ով ստացել է դասական ազնիվ կրթություն: Եվ մուսլինի հանդերձանքները սովորական չեն: Հետեւաբար, «մուսլին լեդի» արտահայտությունը կորցրել է իր սկզբնական իմաստը: Ֆրեզեոլոգիզմը առկա է ժամանակակից բառապաշարում, չնայած այն բոլորովին այլ երանգ է ստացել: Այսպիսով, օրինակ, եթե տղամարդ ներկայացուցիչը նվնվում է և արցունքներ թափում, ապա նրան ասում են, որ նա իրեն պահում է «աղջկա պես» կամ «մռայլ աղջկա պես»: Անգամ երեխաները գիտեն, որ տղամարդուն պետք է հավաքել, իսկ արցունքները նրան չեն սազում:
Modernամանակակից հասարակությունում դյութիչ գեղեցկուհիները փոխարինել են ազնիվ և բուրժուական կանանց: Նրանց մեջ շատ շիկահերներ կան, ուստի «մուսլին կանայք» արտահայտությունը հիմնականում վերաբերում է նրանց: Ընդհանուր առմամբ ընդունված է, որ շիկահերը ոչ միայն մազերի որոշակի գույնի տերեր են, այլ բնորոշ հոգեվիճակ: Նման աղջիկների համար գլխավորը նրանց սեփական գեղեցկությունն է, դրանում նրանք տեսնում են իրենց կոչումը: Եվ նշանակություն չունի, որ մեկ ուրիշը կպարունակի այս գեղեցկությունը: Լինելով անբավարար կրթված ՝ նրանք քիչ բան գիտեն և շատ չեն հետաքրքրվում, ավելին ՝ նրանք ցույց են տալիս կյանքի իրավիճակներին հարմարվելու բացարձակ անկարողություն: Այնուամենայնիվ, մազերի թեթև գույնի տերերի մեջ կան հաջողակ և խելացի կանայք, բայց բանահյուսությունը վաղուց շիկահերներին կատակների հերոսուհիներ է դարձրել և նրանց անվանել «մուսուլին տիկնայք»:
Հաճախ քմահաճ աղջկան կամ երիտասարդին, որը նվնվալով արտահայտում է դժգոհություն, հաճախ անվանում են «մուսլին լեդի»: Նա անընդհատ բողոքում է աննշան, հաճախ հեռու բերող խնդիրներից և անհարմարություններից: Երբեմն այս արտահայտությունը կոչվում է շոյված մարդ, ով վախենում է ցանկացած դժվարությունից: Օրինակ ՝ այդպիսի թույլ կամքով և անհավասարակշիռ մարդը սառը է թվում նույնիսկ տաք սենյակում:
Բացի այդ, ֆրեզոլոգիական միավորը բնութագրում է տարբեր իրավիճակներում մարդու անարժան պահվածքը: Որպես օրինակ կարող է ծառայել մի ուսանող, ով իր գիտելիքների գերագնահատում է խնդրում և դա անում է իր ընկերների առջև: Որոշ ֆուտբոլիստներ, իրացնելով 11 մետրանոց հարվածը, փորձում են ազդել մրցավարի վրա ՝ գործելու միջոցով:«Օ,, դու մուսուլին աղջիկ ես» արտահայտությունը: հատկապես վիրավորական է հնչում, եթե այն ուղղված է տղամարդուն:
Մեր ժամանակներում արտահայտությունը սկսեց ավելի հազվադեպ օգտագործվել, բայց չվերածվեց հնության: Ի վերջո, լեզուն չի թարմացվում այնքան արագ, որքան մեքենաների մոդելներն ու էլեկտրոնային սարքերը: Սա նշանակում է, որ բռնելու արտահայտությունն ավելի երկար կյանք կունենա, քան տեխնիկական մտքի նորույթները: Նախահեղափոխական կյանքից եկած ՝ այն գոյատևեց ռուսաց լեզվով, չնայած ձեռք բերեց նոր գույներ: Ֆրեզեոլոգիզմը ոչ միայն հանդիպում է առօրյա հաղորդակցման մեջ, այլև հեշտությամբ օգտագործվում է ժամանակակից գրողների կողմից: